Op een lagere koers instappen en weer uitstappen als de koers is gestegen. Beleggen lijkt zo simpel. Helaas is het vrijwel onmogelijk om de markt te timen, want Mr. Market kan behoorlijk grillig zijn.

Gelukkig zijn er instrumenten waarmee je je tegen die grillen kunt indekken, om zo eventuele verliezen te beperken of winsten veilig te stellen. Er bestaan namelijk verschillende soorten orders op de beurs, met elk een andere dynamiek.

Het belang van de keuze van soorten orders moet je niet onderschatten. Want het type order dat je geeft, is bepalend voor de prijs waarvoor je een aandeel, obligatie, ETF of cryptomunt koopt of verkoopt. Hoe zit dat?

Laten we eerst de verschillende ordertypes langslopen.

Bestens order: wat een gek ervoor geeft

Voor de aan- of verkoop van bijvoorbeeld een aandeel heb je te maken met zogeheten bied- en laatkoersen. Een biedkoers is de hoogste prijs die een potentiële koper op dat moment voor dat aandeel wil betalen. Een laatkoers is het laagste bedrag waarvoor een andere belegger het aandeel wil verkopen.

Kies je voor een bestens order (ook market order genoemd), dan koop of je het aandeel, beleggingsfonds of cryptomunt tegen de eerstvolgende beschikbare koers.

Een voordeel hiervan is dat de transactie altijd doorgaat. Wil je het aandeel heel graag hebben, dan krijg je het aandeel direct in portefeuille. Wil je de stukken verkopen, dan ben je er meteen vanaf.

Hier staat tegenover dat je vooraf niet weet tegen welke prijs dit gebeurt. Je aankoop kan duurder uitpakken dan je in gedachten had, maar het kan ook meevallen. Ben je de verkopende partij, dan is er een kans dat je minder of juist meer ontvangt dan je vooraf had gehoopt. Je geeft dus eigenlijk een blanco cheque.

Limiet order: geen cent teveel

Wil je grip krijgen op je aan- of verkoopprijs, dan kun je ook een limiet order (of limit order) opgeven. Hierbij geef je aan je broker door welk bedrag je voor dat aandeel (of cryptomunt, obligatie of beleggingsfonds) bereid bent te betalen.

Stel het aandeel Shell noteert 25,50 euro en jij wil het wel hebben voor 25 euro. Als de koers vervolgens daalt naar 25 euro, krijg je het aandeel voor die prijs. Maar loopt de koers op, naar bijvoorbeeld 26 euro, dan sta je met lege handen.

Wil je je stukken verkopen, dan werkt dat op een vergelijkbare manier. Je geeft de minimale prijs op die je wil ontvangen, zodat je nooit minder krijgt dan jij in gedachten hebt. Maar ook hierbij kan het gebeuren dat de order niet wordt uitgevoerd als de koers een andere kant op beweegt dan jij had gehoopt.

Stel dat de koers van Shell 25,50 euro bedraagt en jij er minimaal 26 euro voor krijgen, dan blijf jij met je stukken zitten als de koers naar bijvoorbeeld 24 euro zakt.

Het is ook mogelijk dat je order slechts gedeeltelijk kan worden uitgevoerd, omdat er onvoldoende aanbieders of kopers zijn voor de koers die jij in gedachten had

Stop loss order: bodem onder je belegging

Wil je mogelijke verliezen beperken of winsten veilig stellen, dan kun je een stop loss-order opgeven. Je laat dan aan je broker weten vanaf welke koers je order geactiveerd moet worden.

Stel dat je een aandeel wil verkopen, dan geef je een activeringskoers op die onder de huidige koers ligt. Zakt de koers naar dat niveau, dan wordt je order uitgevoerd tegen de dan geldende biedkoers (dus bestens). Je legt dus eigenlijk een bodem onder je belegging en voorkomt dat je belegging een soort bodemloze put.

Stel dat je het aandeel Shell van de hand wil doen als de koers tot 25 euro is gezakt, dan kun je een activeringsprijs opgeven van 25 euro. Bereikt de koers dat niveau, dan worden jouw aandelen verkocht tegen de dan geldende prijs.

Je kunt dit instrument ook inzetten om aandelen tegen een zacht prijsje op te pikken. Stel je vindt 25,50 euro te duur voor een aandeel Shell, maar hebt wel interesse bij een koers van 23 euro, dan kun je een stop loss order opgeven voor de aankoop van dat aandeel voor 23 euro. Zakt de koers naar dat niveau, dan koop je het aandeel voor de dan geldende prijs.

Een voordeel van dit ordertype is dat je zelf kunt opgeven wat je maximale verlies mag zijn of eventuele winsten kunt veilig stellen. Een ander pluspunt is dat je niet continu de koersen in de gaten hoeft te houden: ideaal als je met vakantie gaat of aan het werk bent.

Maar geheel risicoloos is het niet. Als de koersen flink schommelen, is er een kans dat de transactiekoers toch ongunstig uitpakt.

Stop limiet order: extra bescherming

Wil je een extra bescherming inbouwen, dan kun je kiezen voor een stop limiet order. Hierbij geef je naast een activatiekoers ook een limiet aan. Daalt of stijgt de koers naar een door jou opgegeven niveau, dan wordt de order geplaatst. Deze wordt echter niet uitgevoerd tegen de op dat moment geldende koers (bestens), maar het wordt een limiet order. Je geeft dus een grens aan waarbinnen jouw belegging mag worden gekocht of aangekocht.

Stel dat je je als aandeelhouder van Shell wil indekken tegen een forse koersdaling. Je kunt dan bijvoorbeeld een stop limiet order opgeven met een activeringskoers van 26 euro, maar geeft tegelijkertijd aan dat je niet wil verkopen onder 25,50 euro.

Zakt de koers naar 26 euro of daaronder, dan wordt de order geplaatst. Maar hij wordt alleen uitgevoerd als de koers niet onder de 25,50 euro zakt.

Heb je er wel oren naar om het aandeel Shell te kopen vanaf 23 euro, dan kun je een stopniveau instellen van 23 euro, met een limiet van bijvoorbeeld 23,50. Zodra de koers de 23 euro aantikt, wordt je order ingelegd voor 23,50 euro. Je weet dan zeker dat je niet meer betaalt dan 23,50 euro.

Je loopt bij deze order wel het risico dat het feest niet doorgaat. Wil je van je stukken af, maar dendert de koers met een duizelingwekkende vaart omlaag, onder het niveau van de limiet, dan blijf je met een aandeel zitten dat uit de gratie is. Je moet dan maar hopen dat de koers hierna weer opveert. Je airbag schiet dus eigenlijk te laat open.

Wil je het aandeel kopen en spuit de koers in sneltreinvaart omhoog, dan is er een kans dat dit aandeel aan jouw neus voorbij gaat.

Trailing stop order: je order beweegt mee met de koers

Het nadeel van een stop loss order is dat je het risico loopt dat je te vroeg uitstapt en potentiële winsten misloopt, als de koers van jouw aandeel de wind in de zeilen heeft.

Maar daar hebben brokers een oplossing voor gevonden: een trailing stop order. Hierbij beweegt de stop order automatisch mee met de koers. Dit kan een vast bedrag zijn of een percentage ten opzichte van de huidige koers. Beweegt de koers in jouw voordeel, dan volgt de stop jouw positie. Maar schiet de koers de andere kant op, dan beweegt de stop loss order niet mee en wordt je positie gesloten.

Stel dat je het aandeel Shell op de kop hebt weten te tikken voor 23 euro en hoopt op een kort ritje omhoog. Je kunt dan een trailing stop limietorder inleggen van 1 euro. Daalt de koers naar 22 euro, dan wordt er een verkooporder ingelegd op 22 euro en heb je dus 1 euro verlies. Maar stijgt de koers door tot 25 euro, dan beweegt de stop order mee naar 24 euro.

Het voordeel van dit type order is dat je maximale verlies wordt beperkt, terwijl aan de bovenkant de sky the limit is. Deze order kan interessant zijn bij een aandeel dat zich in een uptrend beweegt. Je geeft je belegging de ruimte om verder te groeien, maar bouwt wel een vangnet in, dat meebeweegt met de koers.

Welke order moet ik kiezen als belegger?

Wil je dat je order snel wordt uitgevoerd, plaats dan een bestens order. Je loopt dan weliswaar het risico dat je meer betaalt dan je in gedachten had of dat de verkoop wat minder oplevert dan je had gehoopt. Maar je hebt dan wel precies de stukken in portefeuille die je voor ogen had.

Beweegt de koers van het aandeel nauwelijks, dan is de kans op een tegenvaller vrij klein. Maar is er die dag veel reuring rond het aandeel, dan kan een bestens order behoorlijk tricky zijn. Stel dat de koers in korte tijd met 10 procent keldert en stap je in vlak voor die koersval, dan kijk je meteen na aankoop aan tegen een min van 10 procent. Je moet dan een extra hoog rendement behalen om dat verlies nog goed te maken.

Schiet de koers juist met 10 procent omhoog en verkoop je je stukken aan het begin van de rit, dan loop je een mooi rendement mis.

Wil je meer zekerheid over de prijs, dan kun je beter kiezen voor een limiet order. Je krijgt er alleen een andere onzekerheid voor terug: dat de order misschien later, niet of slechts gedeeltelijk wordt uitgevoerd.

Wil je eventuele verliezen beperken, en/of heb je geen tijd om de koersen in de gaten te houden, plaats dan een stop loss order, eventueel in combinatie met een limiet. Je moet dan wel op de koop toenemen dat de transactie niet doorgaat, en dat kan uiteindelijk duur uitpakken.

Heb je een beurslieveling in portefeuille, dan kan een trailing stop-order een uitkomst zijn. Je beperkt dan je eventuele verliezen, profiteert wel als de oogst royaler uitpakt dan je had ingeschat.

Lees meer over beleggen: